ΗΛΙΑΣ ΛΑΛΑΟΥΝΗΣ
Ο Ηλίας Λαλαούνης (1920-2013), ήταν χρυσοχόος, καλλιτέχνης, Ακαδημαϊκός και ιδρυτής του Μουσείου Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη. Έγινε παγκοσμίως γνωστός για την δημιουργία των χρυσών κοσμημάτων του που έμειναν στην ιστορία. Διακρίθηκε ιδιαιτέρως για την αναβίωση της αρχαίας ελληνικής χρυσοτεχνίας, αλλά και την προώθησή της μέσα από τις συλλογές του, στον 20ο αιώνα.
Γεννήθηκε, το 1920, στην καρδιά της Αθήνας κάτω από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Ο χρυσοχόος, τέταρτης γενιάς, καταγόταν από τους Δελφούς, από μια οικογένεια καταξιωμένη στην χρυσοτεχνία και την τέχνη της ωρολογοποιίας.
Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων και Οικονομικά στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ φοίτησε και στη Νομική. Παρακολούθησε μαθήματα σχεδίου από τον ζωγράφο Αλέξανδρο Αλεξανδράκη και μελέτησε την βυζαντινή μουσική. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του πραγματοποιώντας εκτενή έρευνα, αντλώντας την έμπνευσή του, από πληθώρα θεματικών. Ο Ηλίας Λαλαούνης έλαβε πολλά βραβεία και διακρίσεις για τη δουλειά του, με ύψιστη τιμή, αυτή, της Γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών, το 1990, καθιστώντας τον, το μοναδικό κοσμηματοποιό που έχει εκλεγεί ποτέ ως μέλος της.
Το 1940, αναλαμβάνει την οικογενειακή επιχείρηση «ΖOLOTAS», την οποία είχε ιδρύσει ο θείος του, Ευθύμιος Ζολώτας, το 1895. Την δεκαετία του ’50, ενώ η Ελλάδα προσπαθούσε να ορθοποδήσει από τον πόλεμο, γεννήθηκε το όραμα του Ηλία Λαλαούνη: αποφάσισε να δώσει νέα ζωή στα ελληνικά μουσειακά αντικείμενα και να τα μετατρέψει σε κοσμήματα, αναβιώνοντας αρχαίες τεχνικές, όπως η κωκκίδωση, η συρματερή, η σφυρήλατη τεχνική κ.α, χρησιμοποιώντας, ταυτόχρονα, την σύγχρονη τεχνολογία. Σαν σχεδιαστής και χρυσοχόος, σκοπός του ήταν η δημιουργία αντικειμένων υψηλής αισθητικής, ενώ αναζητούσε να εκφράσει τους συμβολισμούς, συνδέοντάς τους με το ιστορικό παρελθόν των αντικειμένων. Σε αυτά τα δύσκολα, για την χώρα, χρόνια, τόσο κοινωνικοπολιτικά, όσο και οικονομικά, ο Ηλίας Λαλαούνης κατάφερε να εφεύρει νέους αποδοτικούς τρόπους προώθησης της επιχείρησης εισάγοντας καινοτόμα στοιχεία στις δημιουργίες του, όπως η χρήση της αλυσίδας και έπειτα, η κοπή πετρών για την διακόσμηση των κοσμημάτων και των μικρογλυπτών.
Το 1969 ίδρυσε τη δική του εταιρεία που σήμερα ονομάζεται ILIAS LALAOUNIS – ΗΛΙΑΣ ΛΑΛΑΟΥΝΗΣ GREEK GOLD ΑΒΕΕ. Αρχικά η επιχείρηση εγκαινίασε υποκαταστήματα σε ελληνικά νησιά, ενώ αργότερα βρέθηκε να εμπορεύεται δημιουργίες σε περισσότερα από 38 καταστήματα, σε όλο τον κόσμο.
Προσέλκυσε το κοινό του με την τεράστια ποικιλία των σχεδίων και των εξαιρετικών χειροποίητων κοσμημάτων του, σε βαθμό ευρείας αναγνώρισης. Έγινε δημοφιλής από το Λονδίνο μέχρι την Νέα Υόρκη και από την Κωνσταντινούπολη μέχρι το Τόκυο, ενώ εξέθεσε τις δημιουργίες του σε πάνω από 70 ατομικές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο.
Από το 1969 μέχρι και το 2002, παρουσίασε 50 συλλογές σε 18.000 διαφορετικά σχέδια. Πάνω από 25 συλλογές είναι εμπνευσμένες από την ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας, από την Προϊστορική Εποχή, μέχρι το Βυζάντιο. Τα αρχαία ευρήματα πυροδότησαν την έμπνευση του καλλιτέχνη, αλλά δεν αποτέλεσαν την μοναδική πηγή έμπνευσης για την δημιουργία των σχεδίων των κοσμημάτων για την γυναίκα του σήμερα. Η γνώση του για την τέχνη και την ιστορία των πρώιμων πολιτισμών, οδήγησαν στην δημιουργία 15 συλλογών βασισμένων σε διάφορους πολιτισμούς της Ευρώπης, της Ασίας και της Αμερικής. Κατά τη δεκαετία του ’70, απέδειξε την ανεξάντλητη ικανότητά του να δημιουργεί και να αναζητά συνεχώς νέες ιδέες, με αποτέλεσμα, θεαματικά σχέδια βασισμένα στη μοντέρνα τεχνολογία, την αστρονομία, τη φύση και τη βιολογία.
Το 1993, τα εργαστήρια της εταιρείας μεταφέρθηκαν, από το ιστορικό κέντρο της Αθήνας, σε νέες εκσυγχρονισμένες εγκαταστάσεις και ο χώρος μαζί με το αρχειακό υλικό δωρίθηκαν για την εγκατάσταση του πρώτου και μοναδικού Μουσείου Κοσμήματος και Διακοσμητικών Τεχνών στην Ελλάδα. Ο Ηλίας Λαλαούνης, ως ιδρυτής του Μουσείου είχε, ως βασικό όραμα του, την συνέχιση και ανάπτυξη του εγχώριου ελληνικού κοσμήματος με την υποστήριξη της έρευνας και της προβολής που μπορεί να προσφέρει ένα τέτοιο ίδρυμα, στον τομέα του κοσμήματος και των διακοσμητικών τεχνών.
Σήμερα, στο εκσυγχρονισμένο εργοστάσιο της εταιρείας ILIAS LALAOUNIS – ΗΛΙΑΣ ΛΑΛΑΟΥΝΗΣ GREEK GOLD ΑΒΕΕ, οι δημιουργίες σχεδιάζονται για τα επώνυμα καταστήματα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι κόρες του Ηλία και της Λίλας Λαλαούνη, Αικατερίνη, Δήμητρα, Μαρία έχουν αναλάβει την επιχείρηση, ενώ το Μουσείο η Ιωάννα.
ΗΛΙΑΣ ΛΑΛΑΟΥΝΗΣ